Żłobek i przedszkole dwujęzyczne - czym się kierować dokonując wyboru? Czym jest dwujęzyczność i jak wygląda jej realizacja w przedszkolu i żłobku?
Jako rodzice jesteśmy świadomi, że to czego nasze dziecko nauczy się w najmłodszych latach pozostanie z nim na zawsze. Dzieci są jak gąbka - chłoną wszystko bez kategoryzowania i porządkowania, poprzez zabawę i interakcje ze światem nieustannie się uczą. Traktują to jako coś naturalnego i z chęcią biorą udział w poszukiwaniu i odkrywaniu wiedzy.
Obecnie wielu rodziców pragnie aby ich dzieci oprócz języka polskiego poznały drugu język nowożytny i mogły się nim posługiwać w sposób swobodny, równorzędnie z językiem jakiego używamy na co dzień. O wpływie dwujęzyczności i rozwoju mowy pisaliśmy już szerzej tutaj.
Idea żłobka i przedszkola dwujęzycznego staje się coraz bardziej popularna, wiele placówek ma w swojej ofercie rozszerzoną naukę drugiego języka nowożytnego. Nie zawsze fakt, że w planie zajęć jest obcy język, świadczy o tym, że dana placówka jest dwujęzyczna.
Co z tą dwujęzycznością?
Wielu rodziców zadaje sobie pytanie czym naprawdę jest dwujęzyczność i o co w niej chodzi?
Aby to zrozumieć warto zapoznać się np. z ideą Programu Powszechnej Dwujęzyczności, który realizowany jest metodą Claire Selby. Zauważyła ona, że dzieci najlepiej przyswajają drugi język w okresie wczesnego dzieciństwa. Dzisiaj większość zgadza się, że nabywanie umiejętności poznawania różnych języków jest umiejętnością wrodzoną. Istotną rolę odgrywa środowisko dziecka, dom, żłobek i przedszkole, które w odpowiedni sposób będzie dostarczało mu bodźców do nauki drugiego języka. Warto zwrócić uwagę na to aby język, którego dziecko się uczy był wykorzystywany w codziennych i autentycznych sytuacjach. Działania językowe powinny być połączone z działaniami niejęzykowymi, które pozwalają wykorzystać naturalną zdolność dziecka do poszukiwania wiedzy, przyswajania bodźców, emocji czy zdarzeń w sposób polisensoryczny.
Aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty w nauczaniu dwujęzycznym, drugi język powinien być wykorzystywany na równi z językiem rodzimym. Nie bójmy się i nie ulegajmy przeświadczeniu, że dziecko najpierw powinno nauczyć się języka polskiego a dopiero później drugiego języka. Tak naprawdę nasi najmłodsi nie są świadomi podziału na język rodzinny i język obcy, tylko naturalnie uczą się obu języków.
Najczęściej drugim językiem, który nauczany jest w żłobkach i przedszkolach w Polsce jest język angielski. Nic dziwnego, skoro na całym świecie posługuje się nim 1,8 mld ludzi. Dane GUS podają. że tylko 42% Polaków jest w stanie porozmawiać z obcokrajowcem po angielsku (gdzie np w krajach europejskich ten odsetek to 66%). Nadal więc język angielski daje solidne podstawy do lepszego startu na etapie edukacji szkolnej a potem przy wyborze ścieżki zawodowej.
Dwujęzyczność w żłobku
Przy wyborze dwujęzycznego żłobka, warto zwrócić uwagę jak realizowane są zajęcia z języka angielskiego. Czy są to zajęcia ustrukturyzowane, planowane, czy kadra mówi płynnie w tym języku?
Dzieci w wieku żłobkowym najlepiej chłoną wiedzę poprzez własne doświadczenia, poznają świat wokół dzięki dźwiękom, kolorom, zapachom. W naszym dwujęzycznym żłobku "Małe Cuda" dbamy o to, aby język angielski był z dzieckiem i towarzyszył mu przez większość dnia równorzędnie z językiem polskim. Zajęcia są tak organizowane aby dzieci miały okazję obcować z tym językiem w sposób naturalny, np. podczas zajęć plastycznych i korzystania z farb, powiemy dzieciom: Let's do some paiting, What colour you can see? What are we painting today? W razie potrzeby i w zależności od zdolności grupy powtórzymy to samo po polsku, ale po kilku miesiącach pobytu w dwujęzycznym żłobku takie podstawy są już dzieciom doskonale znane.
Nawet zajęcia codzienne takie jak posiłki, pora spania czy toaleta są wspaniałą okazją do nauki języka w sposób naturalny i w odniesieniu do konkretnej sytuacji życiowej. Dzięki temu dzieci nie tylko utrwalają słówka czy zwroty związane z codziennością ale mają okazję poznać cały kontekst sytuacyjny, co w przyszłości owocuje tym, że same zaczynają używać tych zwrotów w sytuacjach codziennych w sposób naturalny i niewymuszony.
Pomoce naukowe i przekazywane treści podczas zajęć i zabaw powinny były dostosowane do wieku i poziomu umiejętności dziecka. Z dziećmi czytamy najpierw bajeczki składające się z obrazków i pojedynczych słów, opowiadamy historyjki po angielsku, śpiewamy proste piosenki i rymowanki po angielsku. W starszych grupach bajeczki składają się z bardziej złożonych fabuł, w zaplanowany sposób odgrywamy scenki z życia, które potem dzieci naśladują. Podczas aktywności fizycznej aż miło uczyć się liczebników po angielsku.
Dzięki powyższym działaniom dzieci mają okazję poszerzyć swój zasób słownictwa poprzez zanurzenie się w niego. W rezultacie zabawy i czynności wykonywane sposób dla nich tak naturalny, że wchodzą w zakres poznawanego słownictwa co właśnie jest podstawą dwujęzyczności - dziecko jest w stanie wypowiadać i rozumieć te same komunikaty w dwóch językach naraz.
Dwujęzyczność w przedszkolu
Wiele z przedszkoli ma w nazwie przedszkole językowe, przedszkole językowo -artystyczne. Podczas wyboru placówki dwujęzycznej, warto zwrócić uwagę jaki nacisk kładzie się na rozwój drugiego języka, z jakich materiałów korzysta placówka, jak realizowana jest nauka języka obcego.
Pamiętajmy, że zgodnie z zapisami ustawy o oświacie wszystkie przedszkola (publiczne i niepubliczne) mają obowiązek realizować zajęcia z języka nowożytnego w wymiarze 1 godziny lekcyjnej w ramach podstawy programowej. Tak więc regularne zajęcia z lektorem lub osobą posiadającą kwalifikację do nauki języka angielskiego nie powinny być dodatkowo płatne.
Przedszkole dwujęzyczne powinno mieć przede wszystkim na celu budowanie i wspieranie potencjału poznawczego i językowego dziecka. Poprzez wprowadzanie języka angielskiego w codziennych sytuacjach i zadaniach, tworzenie sytuacji edukacyjnych poprzez zabawę wykorzystujemy naturalną ciekawość dzieci i skłonność do nauki przez zabawę.
Niebywałe znaczenie w skutecznej nauce dwujęzyczności ma kompetencja nauczyciela do inicjowania i kompetentnego przeprowadzania takich sytuacji edukacyjnych. Ważna, aby kadra w dwujęzycznym przedszkolu, a przynajmniej kadra nauczycielska posługiwała się językiem angielskim i w takim języku umiejętnie zwracała się do dzieci.
Niektóre przedszkola stosują metodę jedna osoba dwa języki. Oznacza to, że wychowawca zwraca się do dziecka zarówno w języku polskim jak i angielskim podczas przekazywania komunikatów lub przy przejściu z jednych zajęć do innych.
Aby dzieci mogły w pełni korzystać z możliwości równoległego uczenia się drugiego języka muszą zanurzyć się w niego podczas zabawy i zajęć. Taka metoda, tzw. immersji językowej zakłada pełne zaangażowanie się dziecka podczas sytuacji edukacyjnych. W procesie nauczania komunikaty ustne łączone są z komunikatem obrazkowym w języku angielskim czy też czynnością polegającą na komunikowaniu poleceń lub pytań do dzieci wyłącznie w języku angielskim. Podczas zajęć wykorzystywane są różnego rodzaju pomoce dydaktyczne w postaci obrazków, Flash Cards, książeczek, kart pracy czy też piosenek pomagających utrwalać konkretne słowa czy wyrażenia po angielsku
Osobnym elementem jest angażowanie dziecka w dialog dzięki czemu będzie miało ono możliwość wykorzystać i utrwalić poznane słowa, wyrażenia a także zdobyć nowe wiadomości i poszerzyć znajomość drugiego języka. Oczywiście zajęcia takie np. tzw circle time realizowane są w sposób pozwalający dzieciom na różnym poziomie znajomości języka angielskiego na w miarę możliwości równe uczestnictwo w takich zajęciach.
Podczas codziennej zabawy nauczyciele również prowokują sytuacje edukacyjne pozwalające na dyskusję w języku angielskim. Za oknem np. zaczyna padać śnieg - to idealna okazja do wprowadzenia nowych słówek i zwrotów nazywających rzeczywistość i pozwalających wchodzić z nią w interakcje.
Jak dokonać wyboru dwujęzycznego żłobka czy przedszkola?
Po pierwsze nie bójmy się zdawać pytań. Jeżeli zależy nam na przedszkolu i żłobku dwujęzycznym, warto dowiedzieć się czy kadra posługuje się językiem angielskim, zapytać jak wygląda dzień w takiej placówce, czy zajęcia z angielskiego mają tylko i wyłącznie charakter formalny czy jest to ciągła obecność tego języka w ciągu dnia.
Zwróćmy uwagę czy nasze dziecko ma dostęp do książek w języku angielskim, czy różnego rodzaju pomocy naukowych właśnie w tym języku.
Warto zwrócić też uwagę, czy placówkę wybrali obcokrajowcy lub rodzice z tzw. małżeństw mieszanych - to świadectwo, że oni sami są w stanie porozumieć się bez problemu z pracownikami a dzieci z równieśnikami. Nasze dzieci poznają interesujących kolegów i koleżanki oraz będą miały okazję konwersować z nimi na codzień.
Comments